5th Dissection of the Abdomen (1 Dec 2011)

นำเรื่อง

ในสังคมแห่งข้อมูลข่าวสาร เรื่องราวต่างๆ จะถูกทำให้กลายเป็นสาธารณะ (publicize) จนไม่เหลือความเป็นส่วนตัว หากมีใครต้องการเก็บเรื่องบางเรื่องไว้เป็นความลับเฉพาะตน บุคคลผู้นั้นจะถูกวิพากษ์วิจารณ์จากสังคมว่ามีวาระซ่อนเร้น ไม่จริงใจ จึงไม่กล้าเปิดเผยตัวตนต่อสังคม

ผมไม่แน่ใจว่าความเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร มันอาจจะเป็นผลพวงของสังคมออนไลน์ซึ่งย่อโลกเข้าไว้ในหน้าจอคอมพิวเตอร์ หรืออาจจะเป็นธรรมชาติของยุคเฟซบุ๊คที่ทุกอย่างกลายเป็นสาธารณะโดยตัวของมันเอง ข้อมูลข่าวสารจำนวนมากจึงแพร่กระจายไปอย่างกว้างขวางรวดเร็ว เปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงและวิพากษ์วิจารณ์ตามความลุ่มหลงในใจของตนเอง

ปัญหาอยู่ว่า แทนที่สังคมจะนำเอาข้อมูลที่หลากหลายมาพิจารณาเพื่อเฟ้นหาความจริง เลือกสรรข้อมูลที่ถูกต้องเหมาะสมร่วมกัน คนส่วนหนึ่งกลับเจาะจงหยิบฉวยเฉพาะข้อมูลที่ตรงกับความเชื่อของตนเองแล้วขยายประเด็น (normalize) จนลุกลามใหญ่โต กลายเป็นข้อขัดแย้งของผู้ที่มีความเห็นต่างกัน โดยไม่ยอมเปิดใจรับฟังเหตุผลของกันและกันอย่างเป็นกลาง

ข้อสรุปของความขัดแย้งในโลกสาธารณะจึงไม่ได้อยู่ที่ว่าความเห็นของใครถูกต้องตามทำนองคลองธรรม แต่อยู่ที่ว่าความเห็นของฝ่ายใดเป็นที่ยอมรับของคนส่วนใหญ่มากกว่ากันต่างหาก

สังคมเช่นนี้น่าอยู่อย่างนั้นหรือ ?

==========

เข้าเรื่อง

5th Dissection of the Abdomen (1 Dec 2011)

Small intestine
- เริ่ม : pyloric oirifice; สิ้นสุด : ileo-caecal fold
- 3 parts : duodenum, jejunum & ileum


Duodenum
C-shaped, 4 parts
- 1. supr : 2"; mobile part
--- pyloric orifice --> neck of gallbladder; ด้านขวาของ L1
--- ผ่านหน้า bile duct, gastroduodenal a., portal v., IVC
--- มี hepatoduodenal lig. เกาะ; เป็นขอบล่างของ epiploic for.
--- duodenal ulcer มักเกิดที่ส่วนนี้

- 2. desc. : 3"
--- neck of gall bladder --> ขอบล่างของ L3; ถัดจาก midline เล็กน้อย
--- ด้านหน้ามี trans. colon; ด้านหลังมี Rt. kidney & Rt. suprarenal gl.
--- ทาง medl มี head of pancreas
--- ประมาณกึ่งกลาง มี greater duodenal papilla เป็นรูเปิดของ CBD

- 3. infr : 4"
--- ขอบล่างของ L3; ทอดข้าม IVC, abdl aorta, L3-vert.
--- ด้านหน้ามี SMA, SMV ทอดข้าม

- 4. asc. : 1"
--- L3 --> L2; ขอบซ้ายของ abdl aorta
--- สิ้นสุดที่ duodeno-jejunal flexure
----- ล้อมรอบด้วย peritoneal fold containing mus. fiber
------- เรียกว่า suspensory lig. of duodenum หรือ lig. of Treitz

Arterial supply
- 1. arch of supr & infr pancreatico-duodenal a.
- 2. supraduodenal a.
- 3. retroduodenal a.
- 4. pancreatic br. of splenic a.

Nerves
- coeliac plexus

----------

Jejunum
- เริ่มต้น duodeno-jejunal flexure
- proximal 3/5; ส่วนใหญ่อยู่ LUQ
- diameter & ผนัง > ileum
- numerous prominent folds (plica circulares)
- longer vasa recta, less mesenteric fat, less arterial arcades


Ileum
- distal 2/5; ส่วนใหญ่อยู่ใน RLQ
- diameter & ผนัง < jejunum
- less plica circulares
- shorter vasa recta, more mesenteric fat, more arterial arcades
- สิ้นสุด ileo-caecal fold (sphincter)
--- ป้องกัน reflux from caecum to ileum
--- ส่งผ่าน contents จาก ileum --> caecum

Root of mesentery
- ยาวประมาณ 6 นิ้ว (15 cm.)
- duodeno-jejunal flexure --> Rt. iliac fossa

Arterial supply
- jejunal br & ileal br of SMA

Nerves
- supr mesenteric plexus
- coeliac plexus

==========

Large intestine
ลักษณะเฉพาะ
- 1. taeniae coli 3 bands
- 2. haustration (sacculation)
- 3. appendices epiploicae
- 4. interior : less circular fold, no villi

ส่วนประกอบ
- 1. caecum
- 2. appendix
- 3. asc. colon
- 4. trans. colon
- 5. desc. colon
- 6. sigmoid colon
- 7. rectum & anal canal

----------

Caecum
- ต่อจาก ileo-caecal อยู่ใน Rt. iliac fossa --> asc. colon
- mobile, intraperitoneal structure
- large diameter;
--- ถ้าอุดตันที่ตำแหน่ง distal กว่านี้, pressure ใน caecum จะสูงมาก
--- เป็นไปตาม La Place's law

Appendix
- blind-ended tubular structure ~ 2 - 15 cm. ห้อยย้อยจาก caecum
- root of appendix เป็นตำแหน่งรวม taenia coli ทั้ง 3 bands
- คลุมด้วย meso-appendix; ที่ free edge มี appendicular a.
- Surface landmark = McBurney's point
--- ต้องรู้ เวลาผ่าตัด appendectomy

Ascending colon
- caecum --> hepatic flexure
- peritoneum คลุมด้านข้าง; ด้านหลังเป็น bare area

Transverse colon
- hepatic flexure --> splenic flexure
--- phrenico-colic lig ยึด splenic flexure ไว้กับ diaphragm
- trans. mesocolon ยึดติด postr abdl wall
--- mobile, intraperitoneal structure

Descending colon
- splenic flexure --> sigmoid colon
- peritoneum คลุมด้านข้าง; ด้านหลังเป็น bare area

Sigmoid colon
- ต่อจาก desc. colon ที่ lesser pelvis;
- สิ้นสุด ventral ต่อ S3 midline --> rectum
- sigmoid mesocolon เป็น v-shaped หัวกลับ
--- mobile, intraperitoneal structure

Rectum & Anal canal
- rectosigmoid junction ~ S3
--- จุดสิ้นสุดของ sigmoid mesocolon
- rectum เป็น retroperitoneal structure
- anal canal ต่อเนื่องจาก rectum มาทาง infr

สังเกต
- intraperitoneal part of large intestine
--- 1. caecum
--- 2. appendix --> meso-appendix
--- 3. trans. colon --> trans. mesocolon
--- 4. sigmoid colon --> sigmoid mesocolon
- retroperitoneal part of large intestine
--- 1. asc. colon
--- 2. desc. colon
--- 3. rectum & anal canal

Arterial supply of large intestine
- review SMA & IMA ใน 4th Dissection of the Abdomen

Nerves of large intestine
- supr & infr mesenteric plexus

==========

Spleen : a brief concept
- อยู่หลัง Lt. midaxillary line; ประมาณ rib 9th - 11th
- free movable; intraperitoneal organ

- boundaries
--- supr border : มี slpenic notches เยื้องมาทาง antr ***
--- infr border
--- antr & postr ends

- surfaces
--- 1. diaphragmatic surface
--- 2. visceral surface
----- gastric : stomach
----- renal : Lt. kidney
----- colic : splenic flexure of colon

- ligaments : ตรง hilum มี splenic vv. ผ่าน
--- 1. gastro-lienal lig. : short gastric a., Lt. gastro-epiploic a.
--- 2. lieno-renal lig. : splenic vv., tail of pancreas

- arterial supply : splenic a.
- nerves : splenic plexus

==========

Pancreas
- J-shaped, retroperitoneal organ
- parts
--- 1. head = head, neck, uncinate process
----- ล้อมด้วย duodenum ซึ่งอยู่ทางด้านขวา
----- uncinate process คล้องหลัง SMA, SMV (uncus = hook)
--- 2. body
--- 3. tail

Pancreatic duct
- 1. main duct : เริ่มจาก tail ไปตาม body & head
--- รวมกับ CBD เปิดเข้า papilla ที่ 2nd part of duodenum
- 2. accessory duct : อยู่ใน head สูงกว่า main duct
--- เปิดเข้า 2nd part of duodenum เหนือกว่า main duct ประมาณ 2 - 3 cm

Arterial supply
- 1. splenic a.
- 2. retroduodenal a., supraduodenal a.
- 3. supr & infr pancreatico-duodenal a.

Nerves : coeliac plexus

========== 

in the Clinic

1. duodenal ulcer, peptic ulcer disease

2. Bowel (intestinal) obstruction
--- abdl pain
--- nausea & vomitting
--- abdl distension
--- constipation & obstipation

3. Meckel's diverticulum
--- remnant of the proximal part of the yolk stalk (vitelline duct)
--- lies on the antimesenteric border of the ileum

4. Appendicitis & Appendectomy

5. Diverticular disease
--- diverticum = ถุงเนื้อเยื่อขนาดเล็กในผนังพระอันตะ

6. Rectal examination (Per Rectum - PR)

7. Ostomies
--- Gastrostomy
--- Jejunostomy
--- Ileostomy
--- Colostomy
--- Ileal conduit

8. splenomegaly = ม้ามโต

- thalassemia major, hemoglobinopathies

- TB, lymphoma, leukemia

- infection หลายอย่าง

- liver cirrhosis, hepatic v. obstruction, portal hypertension

9. pancreatitis = ตับอ่อนอักเสบ

==========

ท้ายเรื่อง

เข้าสู่เดือนสุดท้ายของปีนี้แล้ว ขอให้น้องๆ ทุกคนใช้เวลาที่มีอยู่ให้คุ้มค่าครับ เรื่องใดที่เคยตั้งใจไว้เมื่อตอนต้นปีว่าจะทำในปีนี้แล้วยังไม่ได้ทำ หรือกำลังทำอยู่แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จก็ขอให้เร่งมือให้เสร็จสิ้นโดยเร็ว ก่อนที่ปีหน้าฟ้าใหม่จะมาเยือน

เพื่อที่เราจะได้เริ่มต้นปีใหม่อย่างสบายใจ ไม่มีภาระใดคั่งค้างให้เป็นกังวล

รัตนาดิศร
http://raynartz.blogspot.com
http://si-anatomy.blogspot.com

==========

ความงดงามของห้องเรียนจะเกิดขึ้นได้ 

ก็ด้วยความตั้งใจของผู้เรียนนั้นเอง