นำเรื่อง
หากน้องๆ สังเกต จะพบว่าอาจารย์แต่ละท่านมีลีลา/สไตล์ที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะพี่ๆ แพทย์นั้นยิ่งเห็นได้ชัด บางคนเป็นนักวิชาการ บางคนเป็นนักวิชาเกิน บางคนเป็นนักกีฬา หรือบางคนก็เป็นผู้มีอัธยาศัยดีเป็นพิเศษ
ความแตกต่างตรงนี้น่าสนใจครับ; หากจะกล่าวให้ชวนหมั่นไส้กันแล้ว อาจารย์หลายท่านในภาควิชากายวิภาคศาสตร์เรียนจบระดับ Ph.D.จากต่างประเทศ ส่วนพี่ๆ แพทย์เกือบทุกคนเรียนจบมาด้วยเกียรตินิยมอันดับ 1 ทั้งนั้น แต่ในความเหมือนนี้กลับแตกต่างด้วยสไตล์ส่วนตัวของแต่ละคน สิ่งนี้แสดงให้เห็นว่า จุดมุ่งหมายอย่างเดียวกันอาจมีเส้นทางที่จะไปถึงมันได้หลายเส้นทาง ขึ้นอยู่กับความตระหนักรู้ในศักยภาพและความถนัดของตัวเราเอง
ไม่จำเป็นต้องเหมือนใคร และไม่จำเป็นต้องให้ใครเหมือนเรา; ในการเรียนและการใช้ชีวิตของเรา เราเป็นผู้กำหนดจุดมุ่งหมายและวิธีการที่จะไปถึงจุดมุ่งหมายนั้นเองครับ เราเลือกได้ว่าเราจะเป็นนักวิชาการ นักวิชาเกิน หรือไม่เป็นนักอะไรเลยก็ได้เหมือนกัน
แล้วเราเลือกได้หรือยังครับว่า จุดมุ่งหมายของเราคืออะไร และจะไปถึงจุดมุ่งหมายนั้นได้อย่างไร ใน "สไตล์" ของเราเอง
==========
เข้าเรื่อง
5th Dissection of the Lower Extremity
Review Aj Thawornchai's lecture of Hip joint
Hip joint (brief concepts)
- high range of movement; low stability
- synovial jt, ball & socket
- articular surface
--- 1. spherical head of femur
--- 2. lunate surface of acetabulum coxae
------ ปลาย 2 ข้างไม่ชนกัน = acetabular notch
Note
- 1. acetabulum บุรอบขอบหนาด้วย labrum acetabulare
- 2. transverse acetabular lig. ทอดข้าม acetabular notch ให้ครบวง
--- ใต้ lig. --> notch กลายเป็น for. = acetabular for.
--- medl border มี lig. of head of femur ไปติดที่ pit of head of femur
- Fibrous capsule แข็งแรงในท่า extend, abduct & extl rotation
--> มี accessory lig. เสริม 3 เส้น
--- 1. ilio-femoral lig. : antr
--- 2. ischeo-femoral lig. : postr
--- 3. pubo-femoral lig. : antr
- Nerve supply : femoral n., obtulator n., supr gluteal n., n. to QF
- Blood supply
--- head of femur
----- 1. asc. br. of nutrient a.
----- 2. br. of medl & latl circumflex femoral a. ผ่านใต้ retinacula (neck)
----- 3. br. of obtulator a. ผ่าน สig. of head of femur
--- hip joint
----- obtulator a. & cruciate anatomosis
Review cruciate anatomosis, please
----------
in the Clinic
1. Fracture of neck of femur
- ใน young adult มักเกิดจาก major trauma, high-energy impacts
- ใน elderly ที่มี osteoporosis (กระดูกพรุน) อาจเกิดจาก minor trauma ได้
- ตรวจพบ : shortening & latl rotation of the injured lower ext.
2. Avascular necrosis of head of femur
- avascular = ขาดเลือด; necrosis = เน่าตาย
- มักเกิดตามหลัง fracture neck of femur
- ส่วนใหญ่ supplied by br. of medial circumflex femoral a.
- เมื่อเกิด fx neck จากมี disruption of blood supply to head of femur
Note
- เมื่อเกิด fx of neck และมี avascular necrosis of head of femur
--- ทิ้งไว้นาน จะเกิด (secondary) osteoarthritis of hip ตามมาได้
3. Dislocation of Hip
- มักเกิด postr dislocation; trauma ที่เข่า ส่งแรงไปที่ hip
- ท่อง : flexion, adduction, intl rotaion
--- ท่านี้ fibrous capsule weak ที่สุด --> rupture
- อาจกระทบกระเทือน sciatic n.
==========
6th Dissection of the Lower Extremity
Lower part of Lower Extremity
Review surface anatomy & bones of leg & foot
--> patella, tibia, fibula, bones of foot
Review Cutaneous nerve
Supfl veins
- 1. great saphenous v. พูดไปแล้วใน 1st dissection
- 2. smal saphenous v. เน้นด้าน latl of foot & leg
Small saphenous v.
- เริ่มต้น : dorsal digital v. of 5th toe + dorsal venous network of foot
- ผ่านหลังต่อ latl maleolus, ตาม latl border of tendo calcaneus
- anatomose กับ small v. มากมายระหว่างทาง
- ทอดข้าม midline of fibula; ปักเข้า deep fascia (sural fascia)
- ทอดขึ้นบน ระหว่าง heads of gastrocnemius m.
- สิ้นสุด : popliteal v.
Note
- small saphenous v. ทอดด้าน latl of leg
- ผ่านหลังต่อ latl maleolus
--- great saphenous v. ผ่านหน้าต่อ medl maleolus, หลังต่อ patella
----------
Deep fascia
- ต่อเนื่องจาก fascia lata ใน thigh
--- มีชื่อต่างๆ กัน เช่น sural fascia, etc.
- บริเวณ ankle บางตำแหน่งหนาตัวขึ้น เป็น band รัด muscle tendon
--- supr extensor retinaculum
--- infr extensor retinaculaum = Y band
--- flexor retinaculum
--- supr peroneal retinaculum : single compartment
--- infr peroneal retinaculum : double compartment
----- แบ่งห้องสำหรับ peroneal longus (หลัง) & brevis (หน้า)
Note
- stem of infr extensor retinaculum ต่อเนื่องกับ infr peroneal retinaculum
- anklet = flexor retinaculum + supr peroneal retinaculum
----------
Leg : general concept
- Organization : 3 compartments
--- 1. antr : deep peroneal n.
--- 2. latl : supfl peroneal n.
--- 3. postr : tibeal n.
----- แบ่งเป็น supfl & deep
Anteromedl surface of Tibia เป็น bare bone
หัดวาด Fig. 44, 45 - lab dir.
----------
Antr & Medl side of leg & dorsum of foot
Muscles
- แนะนำให้ดูรูปประกอบการจดจำ origin & insertion
- อาจจะไม่ต้องจดจำทั้งหมด แต่ขอให้ iden ให้ได้
--- ถ้าอยากจำให้ได้หมด ขอให้กลับมาเป็นอาจารย์กายวิภาค :)
Nerve : deep peroneal n. ทุกมัดใน compartment นี้
1. Tibialis antr (TA)
- o: Latl condyle & supr 1/2 of latl surface of tibia and inteross. memb.
- i: Medl & infr surfaces of medl cuneiform & base of 1st metatarsal
- action : dorsiflex ankle & inversion foot
2. Extensor digitorum longus (EDL)
- o: Latl condyle of tibia & supr 3/4 of medl surface of fibula 2 inteross. memb.
- i: Middle & distal phalanges of latl 4 toes
- action : extend latl 4 toes & dorsiflex ankle
3. Peroneus tertius (PT)
- o: Infr 1/3 of antr surface of fibula & inteross. memb.
- i: Dorsum of base of 5th metatarsal
- action : Dorsiflex ankle & aids in eversion of foot
4. Extensor hallucis longus (EHL)
- o: Middle part of antr surface of fibula and inteross. memb.
- i: Dorsal aspect of base of distal phalanx of great toe (hallux)
- action : Extend great toe & dorsiflex ankle
5. Extensor digitorum brevis (EDB)
- o: Calcaneus; ligamentum cervicis; stem of infr extensor retinaculum
- i: Long extensor tendons of medl 4 toes
- action : Aids the extensor digitorum longus in extending medl 4 toes
Note
- 1. peroneus = fibularis
- 2. structures ที่ผ่านหน้า ankle jt. เรียงจาก medl --> latl
--- tibialis antr m.
--- extensor hallucis longus m.
--- deep peroneal n.
--- antr tibial vv. --> dorsalis pedis vv.
--- extensor digitorum longus m.
--- peroneus tertius m.
- 3. EDL insert ที่ latl 4 toes; EDB insert medl 4 toes
----------
Antr tibial a.
- เริ่ม : ขอบล่างของ popliteus m.; เป็น terminal br. of popliteal a.
- pass anteriorly through a gap in the supr part of the inteross. memb.
- descend หน้า inteross memb. ระหว่าง TA & EDL
- สิ้นสุด : ทอดข้าม ankle jt --> dorsalis pedis a.
- Branches
--- 1. circumflex fibular br
--- 2. postr tibial recur. br. : เล็ก, ไม่แน่นอน
--- 3. antr tibial recur. a.
--- 4. muscular br.
--- 5. cut. br.
--- 6. medl antr maleolar a
--- 7. latl antr maleolar a.
Note
- แขนง - รู้ทฤษฎี - นะ :)
----------
Deep peroneal nerve
- เริ่ม : ระหว่าง peroneus longus & neck of fibula
- ทะลุผ่าน EDL & descend antr to inteross. memb.
- ทอดข้าม distal end of tibia ข้ามหน้า ankle เข้า dorsum of foot
- supply muscles in antr compartment of leg
- รับสัมผัสที่ skin : ง่ามนิ้วหัวแม่เท้าและนิ้วชี้เท้า (1st interdigital cleft)
----------
Latl side of leg
Nerve : supfl peroneal n. ทุกมัดใน compartment นี้
Muscles : action = everts foot and weakly plantarflex ankle
1. peroneal longus (ลอดใต้ฝ่าเท้า)
- o: Head & supr 2/3 of latl surface of fibula
- i: Base of 1st metatarsal & medl cuneiform
2. peorneus brevis
- o: Infr 2/3 of latl surface of fibula
- i: lateral side of base of 5th metatarsal
----------
Supr peroneal n.
- เริ่ม : ระหว่าง peroneus longus & neck of fibula
- descends in lateral compartment of leg
- ทะลุ deep fascia at distal 1/3 of leg --> cut. n.
- supply peroneus longus & brevis
- supply skin on distal 1/3 of antr surface of leg & dorsum of foot
--- ยกเว้นง่ามนิ้วแรก
==========
ท้ายเรื่อง
เรียนแล็บติดๆ กันทุกวัน ผมพิมพ์งานไม่ทัน และนอนไม่พอครับ -*-
รัตนาดิศร
http://raynartz.blogspot.com
http://si-anatomy.blogspot.com
==========
ต้นคริสต์มาส ใน งานสังสรรค์ปีใหม่
ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ณ ห้องประชุม สุด แสงวิเชียร
อาคารศรีสวรินทิรา โรงพยาบาลศิริราช
0 Comments:
Post a Comment